اسپار: در مناطق مختلف هزاره جات تغییرات، به سرعت اتفاق می افتد، نقل شده: شاید از جوگ های جالب دراین زمینه باشد، این که وقتی برای اوّلین بار تراکتور در منطقه آمد برای شخم زدن زمین های کشاورزی، از پیره زنان منطقه مقداری علف تهیه کرده آورده تا به این ابزار کشاورزی بخوراند، فکر میکرده که هر چیزی بخواهد زمین را شخم بزند باید علف بخورد تا توان برای شخم زدن داشته باشد؛ زیرا قبلا این گاوها بودند که زمین ها را شخم می زدند و علف می خوردند.  عنوان این نوشته هم «اسپار» است. «اسپار» وسیله این است که آن را به دوتا گاو وصل کرده و یک نفر آن را هدایت می کردند.

اسپار را هرکس نمی تواند درست کند چون این وسیله بسیار حرفه ای  و جالب است این وسیله ی شخم زنی یک کنده بزرگ از چوب سرخ بید است(سرخ بید از درختان بید سان است که شاخه های آن مانند درخت بید است، تفاوتش این است که برگهای باریک و بلند دارد) این کنده حدودا ً50 سانت طول دارد یکطرف آن عرضش 25 الی 30- سانت و سوی دیگرش نوک دار ساخته شده یک تیغ آهنین به نوک آن به عنوان اهرم متصل می شود تا زمین را به خوبی بشکافد و مقاومت بیشتری داشته باشد.

در این کنده یک دستگیره ای برای هدایت آن وصل می شود این دستگیره واقعا هوشمندانه ساخته شده یک شکاف در قسمت پهن و حجیم کنده ایجاد شده و دستگیره آنجا محکم می شود و یک  ستون بلند در قسمت میانی کنده اتصال پیدا می کند. قبل از آن که دستگیره به کنده وصل شود از سوراخ ایجاد شده در این ستون رد شده به کنده محکم  می شود.

این کار به استحکام و قدرت کنده و دستگیره فوق العاده کمک می کند. ستونی که یاد شد، راست و مستقیم نیست بلکه یک طرف آن حالت قوس مانندی دارد که به خوبی زمین را می شکافد. در انتهای این ستون بلند شکاف عرضی ایجاد شده، چوبی به اندازه 30 سانت در آن قرار داده می شود و بایک طناب به وسیله دیگر وصل می شود و آن وسیله عبارت است از «ییغ»(یوغ)؛ «ییغ» ابزاری است که روی گردن گاوها قرار داده می شود.

در این وسیله چهار تا شکاف بوجود آمده و چهار تا چوب به اندازه 50 سانت از آن به طرف پایین انداخته می شود و با طنابی به زیر گلوی گاوها بسته می شود تا از گردن گاوها نیافتد و اسپار توسط آن اهرم کوچک در انتهای ییغ اتصال پیدا می کند گاوهای نر با قدرت این وسیله را می کشد. یک نفر از دستگیره گرفته عمق و مسیر شکافتن را کنترل می کند. اندازه شکافتن نیز قبلا توسط سازنده آن تنظیم شده مثلا اسپار کاشت گندم و... با اسپار نرم کردن زمین فرق می کند. اسپار توسط میخ چوبی در قسمت اتصال ستون به کنده تنظیم میشود(که اگر بخواهد زمین کمترشکافته شود با کوبیدن آن میخ این هدف انجام می شود. اگر نخواهد زمین بیشتر شکافته شود میخ چوبی را زیاد سیفت نمی کنند) ضمنا اگر قرار باشد زمین را بیشتر بشکافد فاصله بازو را بیشتر می کند  تا نوک آن به جانب زمین متمایل تر باشد.

 یک وسیله دیگر نیز هست که بعد از شخم زدن زمین را صاف می کند؛ این وسیله یک تخته چوبی صافی است به نام «ماله»که دو تا حلقه فلزی به مسافت خاص به آن متصل است که طناب بلندی را به آن  وصل و طرف دیگر را به ییغ وصل می کند و کشاورز روی تخته ایستاده از طناب یادم گاو گرفته باکشش گاوها زمین هموار می شود. این نوشته جهت آشنایی نسل جدید با وسیله های قدیمی است که کم کم جای خودرا به  وسیله ها وابزارهای مدرن میدهد. از این دست نوشته ها آن شاء الله دنبال خواهد شد.